Jednoosobowa firma transportowa – jak zacząć?
Adam Palot
20 Marca 2023
Jeśli masz doświadczenie w branży transportowej i chcesz zaznać więcej swobody, założenie własnej działalności może być odpowiednim rozwiązaniem. Jednoosobowa firma transportowa pozwala samodzielnie kierować swoim życiem zawodowym i rozwojem, a także uzyskiwać wyższe zarobki. Dowiedz się, jak ją założyć i od czego zacząć.
Jednoosobowa firma transportowa – kto może ją założyć?
Jednoosobową działalność gospodarczą może założyć w Polsce każdy pełnoletni obywatel, a także obcokrajowiec z odpowiednim tytułem pobytowym. Branża transportowa jest jednak pod tym względem wyjątkowa. Świadczenie usług transportu towarów oraz pośrednictwa przy przewozie rzeczy to bowiem działalności regulowane. Oznacza to, że przedsiębiorca, który chce je wykonywać, musi spełniać określone warunki i uzyskać wymagane zezwolenia. Ponadto warto wiedzieć, że każda firma transportowa podlega przepisom prawa przewozowego oraz ustawy o transporcie drogowym.
Samo założenie firmy nie jest skomplikowane, ale już dodatkowe formalności mogą przytłaczać. Ponadto warto pamiętać, że prowadzenie własnej firmy wiąże się z dużą odpowiedzialnością – szczególnie w branży transportowej. Jeśli jednak jesteś zdecydowany, przewodnik na temat tego, jak założyć firmę transportową jednoosobową, znajdziesz poniżej.
Czytaj również: Kierowca na własnej działalności gospodarczej – wady i zalety takiego rozwiązania
Jak założyć firmę transportową jednoosobową – krok po kroku
Zdecydowałeś, że jednoosobowa firma transportowa to rozwiązanie dla Ciebie? Sprawdź poniżej, jak możesz ją założyć – krok po kroku.
1. Jednoosobowa firma transportowa – uzyskaj certyfikat kompetencji zawodowych
Żadna, nawet jednoosobowa firma transportowa nie może funkcjonować, nie spełniwszy uprzednio kilku warunków. Przede wszystkim niezbędne jest zdobycie konkretnych zezwoleń i licencji. Pierwszym z dokumentów, jakie należy pozyskać, jest certyfikat kompetencji zawodowych. Potwierdza on posiadanie kwalifikacji niezbędnych do podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej w obszarze transportu drogowego. Przynajmniej jedna z osób zarządzających w firmie transportowej musi się legitymować takim certyfikatem. Jest on wydawany na podstawie egzaminu przeprowadzanego przez komisję egzaminacyjną przy Instytucie Transportu Samochodowego (ITS). Powinien to być pierwszy krok na drodze do własnego przedsiębiorstwa.
2. Firma transportowa jednoosobowa – rejestracja działalności
Następnym krokiem powinno być formalne założenie działalności gospodarczej. W przypadku firm jednoosobowych obowiązuje tzw. zasada jednego okienka. Oznacza to, że założenie działalności wymaga wypełnienia tylko jednego formularza (CEIDG-1) i pojedynczej wizyty w urzędzie (a mając Profil Zaufany, można go złożyć przez Internet – bez wychodzenia z domu). Same formalności nie są więc skomplikowane.
Uprzednio należy jednak odpowiednio się przygotować. W formularzu CEIDG-1 trzeba podać m.in. nazwę firmy, termin rozpoczęcia działalności czy odpowiedni kod PKD (Polskiej Klasyfikacji Działalności). Należy się więc zastanowić, jakie dokładnie usługi będzie świadczyć jednoosobowa firma transportowa – przewóz osób, przewóz towarów, a może pośrednictwo?
- W branży transportowej najczęściej wybierany jako główny jest kod PKD 49.41.Z – Transport drogowy towarów. Będzie on odpowiedni zarówno dla jednoosobowej firmy transportowej TIR, jak i dla przedsiębiorstw świadczących usługi transportowe pojazdami do 3,5 t.
- Przedsiębiorca, który chce świadczyć usługi z zakresu pośrednictwa przy transporcie rzeczy, powinien wybrać kod 52.29.C – działalność pozostałych agencji transportowych.
- Kod 49.39.Z – Pozostały transport lądowy pasażerski gdzie indziej niesklasyfikowany będzie odpowiedni przy jednoosobowej firmie transportowej z busami realizującymi różne typy przejazdów.
W formularzu można podać również dodatkowe kody i jest to dobry pomysł, jeśli rozważasz w przyszłości poszerzenie zakresu usług lub zamierzasz ubiegać się o dofinansowanie czy też realizację przetargu dla konkretnej grupy przedsiębiorców. Ich dobór jest więc kwestią wartą dokładnego przemyślenia.
Zakładając jednoosobową firmę transportową, trzeba też wybrać formę opodatkowania spośród trzech dostępnych opcji:
- podatek od osób fizycznych (PIT) na zasadach ogólnych – dwa progi podatkowe, od 2023 r. 12% i 32%,
- PIT liniowy – według stałej stawki 19%,
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – stawka 5,5% lub 8,5%.
Co warto wiedzieć o tych rozwiązaniach? PIT na zasadach ogólnych (według skali podatkowej) może być korzystny dla początkujących przedsiębiorców, którzy nie uzyskują wysokich dochodów. Jeśli znacząco przekraczają one kwotę 120 000 zł rocznie, lepszym wyborem może się okazać stawka liniowa. Ryczałt ewidencjonowany charakteryzuje się niską stawką, ale opodatkowane są przychody, a nie dochody podatnika. W tym przypadku nie ma też możliwości „wrzucania w koszta” wydatków ponoszonych na rzecz firmy, takich jak np. amortyzacja pojazdów czy paliwo. W związku z tym w ostatecznym rozrachunku naliczony podatek bywa wyższy.
Który wariant wybrać? Każda jednoosobowa firma transportowa jest inna, dlatego decyzję należy podjąć samodzielnie lub z pomocą doświadczonego księgowego czy też doradcy.
3. Jednoosobowa firma transportowa – VAT i ZUS
Jednoosobowa firma transportowa, której przychody w ciągu roku podatkowego nie przekraczają 150 000 zł, nie musi być czynnym podatnikiem VAT. Rejestracja do VAT-u zwykle jest jednak korzystna, ponieważ firmy transportowe współpracują zwykle z innymi przedsiębiorcami, a nie z osobami fizycznymi. W zależności od specyfiki Twojej niszy oraz oczekiwań klientów może być wskazane dobrowolne zarejestrowanie się jako płatnik VAT.
Zawsze obowiązkowa jest rejestracja w ZUS. Należy tego dokonać w czasie do 7 dni po założeniu firmy. Nowi przedsiębiorcy mogą przez pierwsze 2 lata działalności korzystać z obniżonej składki ZUS.
Jeśli jednoosobowa firma transportowa współpracuje głównie z innymi podmiotami gospodarczymi, przystąpienie do VAT zwykle jest korzystnym rozwiązaniem. Często warto to zrobić dobrowolnie.
4. Licencja dla jednoosobowej firmy transportowej
W branży transportowej do prowadzenia legalnej działalności gospodarczej potrzebna jest też specjalna licencja. Należy się o nią ubiegać w Głównym Inspektoracie Transportu Drogowego już po założeniu firmy, ponieważ jest przypisywana do przedsiębiorstwa. Istnieją dwa rodzaje licencji:
- licencja krajowa,
- licencja międzynarodowa (wspólnotowa).
Aby otrzymać licencję, przedsiębiorca musi mieć:
- rzeczywistą i stałą siedzibę w jednym z państw członkowskich,
- tzw. dobrą reputację (chodzi tu o brak wyroków za konkretne przestępstwa),
- odpowiednią zdolność finansową,
- wymagane kompetencje zawodowe.
W zgłoszeniu należy m.in. wyszczególnić wszystkie pojazdy należące do firmy. Każdy z nich musi mieć też własny odpis licencji. Warto wiedzieć, że uzyskanie zezwolenia wiąże się z opłatą. Należy też dopłacić osobno za każdy odpis.
Warto wiedzieć także: Jakie dokumenty przewozowe są niezbędne podczas transportu towarów?
Jednoosobowa firma transportowa – rozpoczęcie działalności
Po spełnieniu wymagań formalnych pozostaje już jedynie zadbać o zlecenia i rozpocząć działalność. Należy jednak uważać, jeśli już jako przedsiębiorca zamierzasz współpracować z firmą, w której wcześniej byłeś pracownikiem. W branży obowiązuje bowiem 30-dniowy zakaz realizowania zleceń na rzecz byłego pracodawcy. Po tym czasie możesz z nim współpracować jako jednoosobowa firma transportowa, ale nie na zasadach wyłączności. Podczas kontroli może to sygnalizować tzw. pozorne samozatrudnienie, które jest niedopuszczalne i wiąże się z przykrymi konsekwencjami. Dlatego zadbaj o to, aby mieć co najmniej dwóch zleceniodawców!
Warto również ułatwić sobie prowadzenie firmy, instalując w pojeździe urządzenie do monitoringu GPS – takie jak MYTRACKO. Jest to wygodny sposób na kontrolę tras, czasu pracy, kosztów paliwa i wielu innych aspektów ważnych dla przedsiębiorcy, a także rozliczanie przejazdów e-TOLL i SENT.
Interesują Cię inne treści związane z działalnością transportową? Zapraszamy do sprawdzenia naszego bloga!