Pakiet mobilności – co się zmienia w 2023 roku?
Adam Palot
21 Kwietnia 2023
Pakiet mobilności zdążył już sporo pozmieniać w działalności europejskich firm transportowych. Tymczasem w 2023 roku w życie wchodzą kolejne przepisy związane z jego wprowadzeniem. Co dokładnie się zmieni i co nowe regulacje oznaczają w praktyce? Jak pakiet mobilności wpłynie na branżę transportową w najbliższym czasie? Wyjaśniamy!
Co to jest pakiet mobilności?
Pojęciem „pakiet mobilności” określa się akt prawny wprowadzający rewolucyjne regulacje w branży transportu drogowego. Został on ogłoszony w lipcu 2020 roku Przez Parlament Europejski i obowiązuje we wszystkich państwach członkowskich UE. Jego głównymi celami są regulacja rynku transportowego na terenie Wspólnoty oraz poprawa warunków pracy kierowców.
Pakiet mobilności znacząco wpływa na działalność firm transportowych. Zawiera bowiem przepisy dotyczące:
pracy kierowców, w tym godzin jazdy i obowiązkowego odpoczynku,
delegowania kierowców,
kabotażu,
tachografów,
innych aspektów działalności przedsiębiorstw transportowych.
Regulacje od początku wzbudzają kontrowersje. Dotyczy to głównie polskich firm, które w wyniku zmian przepisów zmniejszają swoją przewagę wobec innych podmiotów na europejskim rynku. Ich wprowadzenie oznacza też wyższe koszty dla przewoźników – m.in. dlatego, że w przepisach przewidziano konieczność wypłacania kierowcom wynagrodzenia w wysokościach zbliżonych do tych, jakie otrzymują kierowcy w krajach, przez które prowadzi trasa przejazdu (z wyjątkiem przejazdów tranzytowych i transportu bilateralnego).
Pakiet mobilności 2023 – najnowsze regulacje
Następny etap zmian związanych z pakietem mobilności jest zaplanowany na 2023 rok. Czego dotyczą?
Pakiet mobilności a baza eksploatacyjna
Według najnowszych regulacji baza eksploatacyjna polskiej firmy transportowej musi się znajdować w Polsce i być wyposażona w odpowiedni sprzęt i urządzenia, które pozwalają na prowadzenie działalności w sposób ciągły i zorganizowany. Ponadto jej wielkość musi być adekwatna do skali działalności. Niezbędne są co najmniej jedno miejsce postojowe, miejsce załadunku i rozładunku, miejsce konserwacji i naprawy. Od początku 2023 roku wymagane jest, aby liczba miejsc postojowych wynosiła tyle, co ⅓ floty pojazdów zgłoszonych do licencji.
Pakiet mobilności a oświadczenia dotyczące kierowców
Od 2023 roku przedsiębiorcy mający zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego muszą składać oświadczenia o liczbie osób zatrudnionych, w tym kierowców wykonujących operacje transportowe w roku poprzedzającym zgłoszenie informacji. Niezbędne jest także dołączenie informacji o średniej arytmetycznej liczby kierowców wykonujących operacje transportowe w roku poprzedzającym obowiązek zgłoszenia informacji.
Pakiet mobilności a nowe tachografy
2023 rok wyznacza też początek zmian związanych z nowymi tachografami. Od 20 sierpnia 2023 roku będzie wymagane montowanie tachografów najnowszej generacji w nowo rejestrowanych pojazdach. Ich wymiana w starszych samochodach będzie obowiązkowa od sierpnia 2025 roku
Pakiet mobilności dla kierowców – jakie zmiany już obowiązują?
Część zmian wynikających z pakietu mobilności obowiązuje już od 20 sierpnia 2020 roku. Dotyczą one przede wszystkim zasad pracy kierowców. Dowiedz się więcej.
Pakiet mobilności a odpoczynek tygodniowy
Pakiet mobilności wprowadził m.in. nowe zasady odpoczynku tygodniowego. Obecnie kierowca transportu międzynarodowego może odbyć 2 skrócone odpoczynki tygodniowo z rzędu (24 godziny). Warunkiem jest jednak to, że w zamian otrzyma rekompensatę w postaci równoważnego okresu odpoczynku wykorzystanego:
jednorazowo przed upływem 3 tygodni,
przed regularnym odpoczynkiem tygodniowym,
w połączeniu z odpoczynkiem, który trwa minimum 9 godzin.
Zakazane jest przy tym odbywanie regularnego i przedłużonego odpoczynku tygodniowego w kabinie pojazdu (kierowca musi mieć zapewnione odpowiednie zakwaterowanie).
Pakiet mobilności a powrót do bazy
Praca kierowcy musi być tak zorganizowana, aby raz na 4 tygodnie mógł on odbyć regularny odpoczynek tygodniowy w siedzibie przewoźnika lub w swoim miejscu zamieszkania. Po dwóch skróconych tygodniowych odpoczynkach kierowca ma prawo wrócić do bazy zanim rozpocznie regularny odpoczynek tygodniowy (ponad 45 godzin), który jest rekompensatą za skrócone odpoczynki tygodniowe.
Pakiet mobilności a czas jazdy
W ramach nowych przepisów możliwe jest też wydłużenie o godzinę dziennego lub tygodniowego czasu jazdy, gdy kierowca zamierza dotrzeć do bazy lub miejsca zamieszkania, by odebrać odpoczynek tygodniowy.
Pakiet mobilności a przerwy w załodze kilkuosobowej
Podczas jazdy w załodze kilkuosobowej (tzw. podwójnej obsadzie) kierowca może odbyć obowiązkową 45-minutową przerwę w pojeździe, którym kieruje drugi kierowca. Jednak tylko wtedy, gdy w tym czasie nie pomaga kierującemu.
Zaktualizowane zasady dotyczące czasu pracy i odpoczynku kierowców obowiązują już od 2020 roku.
Pakiet mobilności od 2022 roku – kolejne wprowadzone zmiany
W 2022 roku weszły życie kolejne zmiany związane z pakietem mobilności. Dotyczą one:
wynagrodzenia pracowników delegowanych – kierowcy podczas przejazdu przez dany kraj członkowski muszą otrzymywać wynagrodzenie za pracę w takiej wysokości, w jakiej otrzymują je pracownicy w tym kraju;
wpisów w tachografie – przy przekraczaniu granicy państw należy dokonać odpowiedniego wpisu w tachografie (tachografy II generacji robią to automatycznie);
systemu IMI – firmy transportowe muszą zgłaszać do niego delegowanych kierowców, którzy wykonują przejazdy kabotażowe i cross trade;
kabotażu – kierowcy wykonujący przewozy kabotażowe są zobowiązani do zjazdu raz na 8 tygodni do bazy w kraju, gdzie mieści się siedziba przewoźnika;
bazy firmy transportowej – obowiązuje nowa definicja bazy eksploatacyjnej, która musi mieć określoną liczbę miejsc postojowych (co najmniej na ⅓ floty pojazdów przewoźnika);
realizacji przewozów pojazdami od 2,5 t do 3,5 t DMC – firmy muszą mieć licencję transportową i zezwolenie na wykonywanie zawodu;
zabezpieczenia finansowego pojazdów od 2,5 t DMC – niezbędne jest zabezpieczenie w wysokości 1800 euro na pierwszy pojazd i 900 euro na każdy kolejny;
siedziby firmy – przewoźnik zajmujący się transportem pojazdami do 2,5 tony DMC musi mieć siedzibę firmy.
Te zmiany wprowadziły więcej zamieszania, głównie ze względu na rosnące koszty dla przewoźników. Wpłynęły na to nie tylko zasady dotyczące wynagrodzeń, ale także wymagania związane z regularnymi zjazdami do bazy.
Pakiet mobilności – surowe kary za łamanie przepisów
Nie da się uniknąć przestrzegania przepisów wprowadzonych wraz z pakietem mobilności. Za wszelkie uchybienia przewidziano natomiast kary pieniężne (zarówno dla kierowców, jak i dla przewoźników). Jak ułatwić sobie działalność zgodnie z prawem? Świetnym rozwiązaniem będzie system monitoringu GPS MYTRACKO, które pomoże Ci m.in. monitorować przejazdy i lepiej planować pracę kierowców.